ซิลิคอน กับการเกษตรกรรม

7.ซิลิคอนกับประเทศไทย

ในประเทศไทย มีการนำธาตุซิลิคอนไปใช้ในการเกษตรกันน้อยมาก อาจเป็นเพราะหน่วยงานหรือบุคคลที่เกี่ยวข้อง ขาดความรู้ ความเข้าใจ ไม่มีการศึกษาเรื่องนี้อย่างจริงจัง ไม่มีการเผยแพร่ข้อมูลอย่างกว้างขวาง ไม่มีการส่งเสริม ทำให้ประชาชนขาดความรู้ถึงประโยชน์ของการใช้ซิลิคอนเหมือนกับปุ๋ยทั่วๆไป และแหล่งวัตถุดิบที่เป็นต้นกำเนิดของซิลิคอนที่เป็นประโยชน์หาได้ยาก จนในช่วงประมาณ 30 ปีที่ผ่านมาได้มีนักวิชาการและภาคเอกชนจำนวนหนึ่งได้เริ่มทำการวิจัย และทดลองการใช้ซิลิคอนที่ผ่านกระบวนการผลิตจากแร่ธาตุที่มีในประเทศไทยมาให้อยู่ในรูปที่พืชสามารถดูดไปใช้ได้ และได้นำมาเผยแพร่ ตลอดจนมีการจัดจำหน่ายในรูปของธุรกิจ ทำให้ความรู้และความเข้าใจของซิลิคอนต่อประโยชน์ของการเจริญเติบโตของพืชได้กระจายไปอย่างกว้างขวาง

8.ผลที่ได้รับจากการใช้ซิลิคอนในประเทศไทย

ในช่วง 30ปีที่ผ่านมาประเทศไทยได้มีการนำเอาซิลิคอนมาใช้ประโยชน์ในการผลิตพืชหลายชนิดเช่น ข้าว อ้อย มันสำปะหลัง ข้าวโพด ยางพารา ปาล์มน้ำมัน กาแฟ และพืชผัก พอสรุปได้ดังนี้

ข้าว: ซิลิคอนทำให้ต้นข้าวมีระบบรากแข็งแรง สมบูรณ์มีรากจำนวนมาก ต้นข้าวเจริญเติบโตดี แตกกอมาก ต้นไม่ล้ม ใบข้าวตั้งขึ้น สามารถรับแสงแดดได้อย่างทั่วถึง อากาศถ่ายเทดี ช่วยลดการเกิดโรคและลดการสะสมของแมลง ซิลิคอนช่วยให้ใบข้าวมีความเหนียวและแข็งแรง ต้นข้าวทนต่อการเข้าทำลายของแมลง อาการขาดซิลิคอนในข้าว ข้าวโพด ข้าวโอ๊ต ข้าวบาร์เล่ย์ แตงกวาและยาสูบ ทำให้การเจริญเติบโตลดลง พืชที่ขาดซิลิคอนต้องการน้ำมากขึ้น ความต้านทานต่อโรคราน้ำค้างลดลง เช่น ในแตงกวา มะเขือเทศ ถั่ว และยาสูบ

อ้อย: ผลิตภัณฑ์จากซิลิคอน สามารถปรับสภาพดินในแปลงปลูกอ้อยให้ร่วนซุย แก้ดินกรดและป้องกันการเป็นพิษของเหล็กและแมงกานีส ทำให้อ้อยมีรากยาวขึ้น มีปริมาณรากมาก มีหน่อมาก แตกกอมากขึ้น อ้อยเจริญเติบโตแข็งแรงใบตั้งชัน รับแสงแดดได้มาก จึงไปเพิ่มอัตราการสังเคราะห์แสง ลำเลียงน้ำตาลจากใบไปเก็บสะสมไว้ที่ลำต้นได้มากขึ้นมีความหวานมากขึ้น ผลผลิตเพิ่มอาจถึง 55%

ซิลิคอนช่วยกระตุ้นให้ต้นอ้อยเพิ่มความสามารถในการป้องกันตัวต่อสภาพกดดัน หรือสภาพเค้นที่เกิดจากสิ่งแวดล้อมและสิ่งมีชีวิต ป้องกันโรคใบด่าง (leaf fleckle) ราสนิม (sugarcane rust) และไวรัสจุดวงแหวน (sugarcane ringspot) ปุ๋ยซิลิคอน ก่อให้เกิดผลบวกต่อคุณสมบัติทางกายภาพ และเคมีของดินได้มากกว่าการเติมวัสดุพวกปูน การใช้ผลิตภัณฑ์ซิลิคอนร่วมกับปุ๋ยเคมีในแปลงปลูกอ้อยที่ลพบุรีทำให้อ้อยสมบูรณ์โตไวผลผลิตต่อไร่เพิ่มจากเดิมที่ได้น้อยกว่า 10ตัน/ไร่ ความหวาน 7-8 ccs เป็น 12ตัน/ไร่ ความหวาน 12-13 ccs นอกจากนี้ซิลิคอนยังแก้ปัญหาอ้อยบวชใบเหลือง อ้อยไม่กินปุ๋ย โตช้า ผลผลิตต่ำ ความหวานไม่ดี ให้กลับเป็นอ้อยที่มีคุณภาพสูง

มันสำปะหลัง : ประโยชน์ของผลิตภัณฑ์จากซิลิคอนต่อการปลูกมันสำปะหลังอย่างหนึ่ง คือ ช่วยปรับสภาพดินให้ร่วนซุย โปร่งพรุน มันสำปะหลังจึงลงหัวได้สะดวก เก็บเกี่ยวได้ง่าย ช่วยดูดซับปุ๋ย ลดการถูกชะล้าง ปรับค่าความเป็น กรด-ด่าง ไม่ให้สูงเกินไป เพราะมันสำปะหลังไม่ทนต่อสภาพดินด่างทำให้รากงอกจากท่อนพันธุ์ได้ง่าย มีรากมาก ต้นมีระบบรากลึก แข็งแรงทนต่อความแห้งแล้งได้นานใบสังเคราะห์แสงได้ดี สร้างอาหารได้มาก ช่วยลำเลียงอาหารจากใบไปสะสมที่รากได้มากขึ้น หัวมันมีขนาดใหญ่ขึ้น น้ำหนักเพิ่มขึ้น เปอร์เซ็นต์แป้งเพิ่มขึ้น ผลผลิตเพิ่มอาจสูงถึง 100% ซิลิคอนที่สะสมอยู่ในชั้นเซลล์ผิว ทำให้มีความแข็งแกร่งสามารถต้านทานต่อการเข้าทำลายของแมลง ไร และโรคได้ดีขึ้น

ข้าวโพด : การใช้ผลิตภัณฑ์จากซิลิคอนกับข้าวโพดหวาน ไม่พบโรคโคนเน่า ราสนิม ผลิตผลฝักข้าวโพดมีผิวสวย ไม่มีจุดหรือรอยด่างสีน้ำตาลที่เกิดจากเชื้อรา ขนาดฝักใหญ่ สมบูรณ์ อาจถึง 2 ฝัก/กก. เมล็ดข้าวโพดมีสีเหลือง มันวาวกว่าที่ไม่ได้ใช้แร่ชนิดนี้ ลดต้นทุนการใช้ปุ๋ยและยาลงได้มาก ผลผลิตเพิ่มขึ้น

ยางพารา : การใช้ซิลิคอนกับยางพารา จะช่วยทำให้เปอร์เซ็นต์เนื้อยางในน้ำยางพาราสูงขึ้น ซึ่งปกติเปอร์เซ็นต์เนี้อยางในน้ำยางพาราจะเฉลี่ยอยู่ที่ร้อยละ 35-37 แต่เมื่อใช้ซิลิคอนผสมปุ๋ยเคมีจะช่วยทำให้เปอร์เซ็นต์เนื้อยางในน้ำยางพาราเพิ่มขึ้นมากกว่าร้อยละ 40 ทั้งยังทำให้หน้ายางอ่อนนุ่ม หน้ายางไม่ตายนึ่งมีอายุการกรีดได้นาน และยังมีความทนทานต่อโรคไพทอบโทรา (phytoptoera) และทำให้ผลผลิตยางเพิ่มขึ้นอีกประมาณ 20-30%

ปาล์มน้ำมัน : ซิลิคอนช่วยทำให้เปอร์เซ็นต์น้ำมันและผลผลิตปาล์มน้ำมันเพิ่มขึ้น ปกติในประเทศไทย ผลผลิต เฉลี่ยประมาณ 2.7ตัน/ไร่ แต่การใช้ซิลิคอนในพื้นที่ปลูกปาล์มน้ำมันสามารถทำให้ผลผลิตเพิ่มขึ้นไม่ต่ำกว่า 20-30 % เปอร์เซ็นต์น้ำมันปาล์ม (CPO) ซึ่งปกติอยู่ที่ประมาณร้อยละ 17 จะเพิ่มขั้นเป็นประมาณร้อยละ 20 รวมทั้งทำให้ต้นปาล์มมีความต้านทานต่อการเข้าทำลายของหนอนร่าน (หนอนปลอก) ซึ่งเป็นศัตรูสำคัญของปาล์มน้ำมัน

มะพร้าว : ในช่วง 2-5 ปีที่ผ่านมา มีการระบาดของแมลงตำหนาม และหนอนหัวดำ เข้าทำลายพื้นที่ปลูกมะพร้าว โดยเฉพาะที่จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ จังหวัดชุมพร จังหวัดสุราษฎร์ธานี ต่อเนื่องกันมาอันเนื่องมาจากสภาพความแห้งแล้งของภูมิอากาศแต่ในสวนมะพร้าวที่ใช้ซิลิคอน ร่วมกับปุ๋ยเคมีไม่พบว่ามีการระบาดของแมลงตำหนามหรือหนอนหัวดำแต่ประการใด และยังสามารถทำให้ผลผลิตเพิ่มขึ้นโดยทดลองใช้ที่ อ.ทับสะแก จ.ประจวบคีรีขันธ์ มะพร้าวที่ปลูกไว้จำนวน 598 ต้น ทุกๆปีจะเก็บผลผลิตได้เพียง 1,600 กว่าผลและผลผลิตที่เก็บได้จะมีขนาดเล็ก แต่หลังจากใช้ซิลิคอนร่วมด้วยปีต่อมาสามารถเก็บผลผลิตได้มากขึ้นถึง 4,000 ผลและแต่ละผลจะมีขนาดใหญ่ เกรดเอ ทั้งหมด

พืชผัก : ได้มีการใช้ซิลิคอนในการปลูกผักปลอดสาร ผสมกับปุ๋ยอินทรีย์ ปรากฏว่าผักที่ปลูกภายใต้กระบวนการ GAP สามารถทำให้ผลผลิตผักเพิ่มขึ้น มีคุณภาพในการบริโภค และที่สำคัญ สามารถลดการเข้าทำลายของแบคทีเรียซึ่งเป็นปัญหาของการปลูกผัก ทั้งในพื้นที่กลางแจ้งและในโรงเรือน

9.ประโยชน์และคุณสมบัติของซิลิคอน

ประโยชน์ของซิลิคอนที่มีต่อการปลูกพืชดังได้กล่าวมาแล้ว จึงมีคำถามว่า ทำไมเกษตรกรของเรายังคงไม่สามารถใช้ประโยชน์จากซิลิคอนได้อย่างเต็มที่

คำตอบก็คือ การที่ประเทศไทยยังมีการวิจัย ทดลอง ทดสอบหรือความเข้าใจเกี่ยวกับสารซิลิคอนน้อยขาดการส่งเสริม และการนำไปใช้ประโยชน์อย่างจริงจัง

กรดซิลิซิค เป็นสารอาหารในรูปของเหลวที่ดูดซึมง่ายและมีคุณสมบัติเหมือน สารอาหารอื่นๆในดิน ได้แก่ ฟอสเฟต โพแตสเซียม และอื่นๆ พืชที่ได้รับกรดซิลิซิค จะช่วยให้พืช
• มีการสร้างความเข็มแข็งให้แก่ผนังเซลล์ของใบพืช ลำต้นและราก ซึ่งเป็นการสร้างภูมิคุ้มกันในการต่อสู้กับโรคพืชต่างๆและแมลงศัตรูพืช รวมไปจนถึงการสร้างความคงทนต่อสภาพแห้งแล้งโดยการสร้างกระบวนการกักเก็บน้ำให้แก่พืช ป้องกันการเกิดโรค รวมไปจนถึงสร้างความแข็งแรงต่อลำต้น เช่นข้าว
• เสริมสร้างการผลิตคลอโรฟิลด์เพื่อเพิ่มกระบวนการสังเคราะห์แสงที่มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น ซึ่งช่วยเพิ่มผลผลิตทางการเกษตร เพิ่มผลผลิตให้กับต้นปาล์มน้ำมัน รวมไปจนถึงเพิ่มน้ำยางให้แก่ต้นยางและปริมาณข้าวของรวงข้าวให้สูงขึ้น
• แยกฟอสเฟตที่จับตัวกัน : ปุ๋ยฟอสเฟตที่โปรยไปบนหน้าดินมีสภาพของความเป็นกรดจะจับตัวสารอาหารธรรมชาติอื่น แล้วแปลงสภาพเป็นสารที่ต้นพืชไม่สามารถดูดซึมได้ กรดซิลิซิคจะช่วยแยกฟอสเฟตที่จับตัวกันในดินให้กลายรูปเป็นกรดฟอสฟอริคที่ต้นพืชสามารถดูดซึมได้

ซิลิเคต มีบทบาทสำคัญในการกักเก็บสารอาหารและน้ำในดิน ซิลิเคตจะเพิ่ม ความสามารถในการแลกเปลี่ยนสารอาหาร ในดิน ซึ่งจะช่วยในการดูดซึมปุ๋ยที่ถูกใส่ลงดินได้แก่ โปแตสเซียม แคลเซียม แมกนีเซียม แอมโมเนีย และสารอาหารอื่นๆ เพื่อนำมาเก็บสำรองไว้ใช้ประโยชน์ ความสามารถในการแลกเปลี่ยนสารอาหารนี้ คือ ระดับความสามารถของพืชในการดึงสารอาหารที่มีอยู่ในดินเหนียวและดินร่วน พืชจะปล่อยไอออนไฮโดรเจนเพื่อแลกเปลี่ยนสารอาหารที่ต้องการจากดินเหนียวหรือดินร่วน ได้แก่ แมกนีเซ๊ยม และโปแตสเซียม การผสมผสานระหว่างปุ๋ยเคมี N.P.K.จะช่วยลดการสูญเสียสารอาหารอันเกิดจากการกัดเซาะหน้าดิน หรือหน้าดินถูกทำลาย ซิลิเคตจะช่วยลดสารพิษอลูมิเนียมโดยการเปลี่ยนอลูมีเนียมไปสู่อลูมิโนซิลิเคต ซึ่งไม่มีพิษ